Krajowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, jakim na gruncie prawa polskiego jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) może wykonywać wiele funkcji, w tym także funkcję kuratora w banku, orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), odpowiadając na pytania prejudycalne polskiego sądu administracyjnego. Zaznaczył jednak, że sąd musi rozpatrzyć wszystkie skargi związane z procesem przymusowej restrukturyzacji banku.
„Trybunał zauważył, że w przypadku wykonywania kilku funkcji przez krajowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji prawo Unii przewiduje, że przy wykonywaniu zadania w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji podejmowanie decyzji przez ten organ powinno być chronione przed wszelkimi wpływami wewnętrznymi niemającymi związku z tym zadaniem. W stosunku do jego innych funkcji prawo Unii nakłada obowiązek przyjęcia uzgodnień strukturalnych w celu zapewnienia niezależności operacyjnej organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i uniknięcia konfliktu interesów” – czytamy w komunikacie TSUE.
„W braku wewnętrznych przepisów na piśmie mających na celu zapewnienie tej niezależności, przestrzeganie tych wymogów może wynikać ze środków organizacyjnych i innych środków. Ponadto brak publikacji tych przepisów nie powoduje automatycznie nieważności decyzji o restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Do organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji należy jednak ustalenie, czy przepisy te były przestrzegane, a co za tym idzie jego decyzja została podjęta wyłącznie z myślą o osiągnięciu celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji” – czytamy również.
Pytanie polskiego sądu dotyczyło wymogów dotyczących niezależności organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, jeżeli pełnił on również funkcję tymczasowego administratora danego banku, a ponadto jest odpowiedzialny za gwarantowanie depozytów bankowych.
TSUE odnosił się również do drugiego pytania polskiego sądu, który wskazał, że przepis proceduralny zobowiązuje go do połączenia wszystkich skarg jakie wpłynęły w związku z przymusową restrukturyzacją Getin Noble Banku – oprócz skargi rady nadzorczej także ponad 8 tys. skarg klientów – w celu ich wspólnego rozpoznania i wydania orzeczenia. W związku z tym ocenił, że wydanie orzeczenia w rozsądnym terminie będzie nadmiernie utrudnione, a nawet niemożliwe. W tym kontekście sąd zastanawia się, czy możliwość wniesienia przez osoby, których dotyczy zaskarżona decyzja, skargi do sądu administracyjnego jest nieodzowna dla ochrony ich praw wywodzonych z prawa Unii.
„Trybunał przypomniał również, że prawo Unii przyznaje wszystkim osobom, których dotyczy rozpatrywana decyzja, prawo do jej zaskarżenia przed sądem. Osoby te nie mogą zostać pozbawione prawa do podniesienia własnych zarzutów na poparcie skargi na sporną decyzję w kontradyktoryjnej debacie. Zbadanie co do istoty wyłącznie skargi wniesionej przez radę nadzorczą banku oraz okoliczność, że wyrok w przedmiocie tej skargi będzie wywoływał skutki wobec wszystkich, nie pozwalają uznać, że zapewnione zostało prawo do skutecznego środ ka prawnego każdej innej osoby” – czytamy w komunikacie TSUE.
„Do sądu krajowego należy, w razie potrzeby, odstąpienie od stosowania przepisów, które zakazują mu rozłączenia rozpatrywanych skarg. Ponadto powinien on być w stanie przyjąć rozwiązania pozwalające rozstrzygnąć spór w rozsądnym terminie, przy jednoczesnym zapobieżeniu ryzyku wydania przez poszczególne składy sądu niedających się pogodzić ze sobą orzeczeń” – czytamy także.
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) ocenia, że orzeczenie TSUE potwierdza legalność powołania BFG na kuratora banku.
„Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) potwierdził dziś, że decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ustanowieniu w grudniu 2021 r. kuratora w Getin Noble Banku w osobie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) była prawidłowa, w szczególności że BFG może wykonywać wiele funkcji, w tym także funkcję kuratora w banku” – napisał rzecznik Komisji Jacek Barszczewski na swoim profilu na platformie X.
„TSUE potwierdził legalność przyjętych rozwiązań ustrojowo – organizacyjnych dotyczących BFG, co istotne znaczenie z punktu widzenia decyzji o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji. TSUE uznał, wbrew wątpliwościom WSA w Warszawie, że sam fakt funkcjonowania w BFG podmiotów i komórek organizacyjnych, które jednocześnie uczestniczą w realizacji kliku funkcji jest możliwy i dopuszczalny na gruncie prawa europejskiego” – czytamy natomiast w komunikacie BFG.
BFG podkreśla, że zdaniem TSUE, jeśli nie zostały przyjęte wprost regulacje prawne, które miałyby na celu zapewnienie niezależności wykonywania poszczególnych funkcji, wówczas wystarczające staje się przyjęcie oraz przestrzeganie wewnętrznych rozwiązań organizacyjnych i innych środków, które służyłyby temu celowi. Uważa także, że z punktu widzenia sprawy rozpatrywanej przez WSA w Warszawie dużego znaczenia nabiera okoliczność, iż zdaniem TSUE brak opublikowania informacji o przyjętych rozwiązań wewnętrznych w zakresie rozdziału poszczególnych funkcji nie powoduje samo przez się nieważności decyzji o restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
„Opierając się na ustnie przekazanych odpowiedziach TSUE na pytania prejudycjalne należy uznać, że TSUE przedstawił stanowisko pozytywne z punktu widzenia BFG, gdyż nie podważył na gruncie prawa europejskiego rozwiązań i działań BFG, jakie były podejmowane na etapie poprzedzającym wydanie decyzji o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji. Całościowa ocena legalności decyzji zostanie dokonana przez krajowe sądy administracyjne, przy uwzględnieniu dzisiejszego stanowiska TSUE” – podsumował BFG.
W grudniu 2021 r. Komisja Nadzoru Finansowego w Polsce ustanowiła tymczasowego administratora w Getin Noble Banku w celu poprawy sytuacji tego banku. Funkcja ta została powierzona Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu
We wrześniu 2022 r. wobec zagrożenia upadłością Getin Noble Banku, BFG, jako organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, postanowił przyjąć środek zarządzania kryzysowego polegający na poddaniu tego banku procedurze restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Rada Nadzorcza Getin Noble Banku wniosła skargę na tę decyzję do właściwego sądu administracyjnego. Zgodność tej decyzji z prawem została zakwestionowana także przez inne osoby, w szczególności przez akcjonariuszy banku, posiadaczy obligacji wyemitowanych przez bank oraz osoby prywatne, które zawarły z nim umowy kredytu, których ważność została podważona ze względu na potencjalnie nieuczciwe warunki umowne. W sumie wniesiono ponad 8000 skarg.
Źródło: ISBnews
