W perspektywie średnioterminowej, zakładając realizację oczekiwań rynkowych co do poziomu stóp procentowych, można się spodziewać spadku marży odsetkowej, ocenia Narodowy Bank Polski (NBP).
„W perspektywie średnioterminowej, zakładając realizację oczekiwań rynkowych co do poziomu stóp procentowych, można się spodziewać spadku NIM, co jest zjawiskiem typowym dla okresów łagodzenia polityki pieniężnej. Ewentualne przyszłe spadki stóp rynkowych wpłynęłyby negatywnie na marże odsetkowe banków ze względu na charakter ekspozycji polskiego sektora bankowego na ryzyko stopy procentowej. W szczególności banki nie mogłyby obniżyć oprocentowania depozytów bieżących, już dziś bliskiego zeru. Oprócz tego wyniki odsetkowe będą osłabiane przez emisje instrumentów dłużnych służących do pokrycia wymogu MREL (a w dalszej perspektywie – również osiągnięcia rekomendowanego przez KNF poziomu WFD), ponieważ oprocentowanie takich instrumentów jest znacznie wyższe niż oprocentowanie depozytów klientów” – czytamy w „Raporcie o stabilności systemu finansowego”.
NBP zwraca uwagę, że wynik odsetkowy pozostaje podstawowym źródłem zysków banków i jedną z głównych przyczyn poprawy jego zyskowności. W ostatnich kilku latach udział wyniku odsetkowego w wyniku działalności bankowej systematycznie się zwiększał i osiągnął 80%, a dla banków spółdzielczych nawet 90%. Jednocześnie stopniowo malało znaczenie przychodów odsetkowych od gospodarstw domowych, a rosło znaczenie przychodów od sektora finansowego i rządowego.
„Mimo wysokiej na tle UE średniej marży odsetkowej netto, zyskowność sektora bankowego w Polsce – w porównaniu z sektorami bankowymi w innych krajach UE70 oraz innymi instytucjami finansowymi (krajowymi) – jest umiarkowana. W dużej mierze wynika to z wysokiego efektywnego opodatkowania krajowych banków, jak i ze specyficznych dla polskiego sektora bankowego wysokich kosztów ryzyka prawnego. Zwrot z kapitału (ROE) polskiego sektora bankowego na koniec II kwartału 2024 r. był niższy niż w przypadku większości krajów Unii Europejskiej, w tym zwłaszcza innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Również krajowe niebankowe instytucje finansowe pozostawały przeciętnie bardziej zyskowne niż banki” – czytamy także.
Na koniec czerwca 2024 r. łączną efektywną stopę podatku od niektórych instytucji finansowych (tzw. podatku od aktywów) i CIT w bankach można szacować na 32% w porównaniu do ok. 20% przed 2016 r. Przyczyną wysokiej efektywnej stopy podatku CIT (25%) jest m.in. nieuznawanie podatku od aktywów oraz części ponoszonych przez banki kosztów (w tym odpisów na ryzyko prawne) przy obliczaniu dochodu do opodatkowania. Dolegliwość podatku od aktywów banki obniżają przez zakupy obligacji skarbowych, wyłączonych z podstawy opodatkowania, nadal jednak łączna stopa opodatkowania przewyższa efektywną stopę CIT o ok. 7 pkt. proc. W przyszłości można oczekiwać zwiększenia się liczby banków płacących podatek od aktywów ze względu m.in. na wzrost wartości pozycji bilansowych nie pomniejszających podstawy opodatkowania (w tym kredytów), który może spowodować przekroczenie przez niektóre podmioty progu kwalifikującego podmiot do opodatkowania (4 mld zł), podano też w raporcie.
Źródło: ISBnews
