Podczas gdy świat dyskutuje o paszportach dla humanoidalnych robotów, my skupiamy się na jednym z najbardziej istotnych aspektów codziennego życia – płatnościach bezgotówkowych. W dobie cyfrowej transformacji, gdzie transakcje bezgotówkowe stają się normą, kluczowe jest zrozumienie ich bezpieczeństwa, innowacji i wpływu na nasze życie oraz gospodarkę. W rozmowie z Robertem Andrukiewiczem, Dyrektorem Departamentu Technologii i Członkiem Zarządu Fiserv Polska SA, przyjrzymy się przyszłości płatności bezgotówkowych w Polsce. Dowiemy się, jakie kroki podejmuje marka PolCard from Fiserv, aby zapewnić bezpieczeństwo transakcji, jakie innowacje wprowadza dla różnych grup użytkowników oraz jak płatności bezgotówkowe mogą przyczynić się do zrównoważonego rozwoju.
1. AI odmieniana jest obecnie przez wszystkie przypadki, a firmy, można odnieść wrażenie, prześcigają się we wdrożeniach sztucznej inteligencji do biznesu. Jak to wygląda z perspektywy PolCard from Fiserv? Czy rosnąca popularność AI wpływa na rozwój firmy, oferowane usługi i nowe wdrożenia, ale też całą branżę? Czy stoimy na progu kolejnej rewolucji „przemysłowej”?
Rzeczywiście, sztuczna inteligencja jest obecnie jednym z najgorętszych tematów w biznesie, a jej rosnąca popularność ma ogromny wpływ na wiele branż, w tym także na sektor płatności. Według raportu Mordor Intelligence rynek płatności opartych na sztucznej inteligencji ma rosnąć w tempie CAGR przekraczającym 20 proc. w okresie od 2022 do 2027 roku. Automatyzacja, inteligentna analiza danych, a także blockchain czy Internet Rzeczy (IoT), w połączeniu z AI, przyczyniają się zarówno do transformacji w funkcjonowaniu przedsiębiorstw, jak i do zmian poziomu oczekiwań klientów. Sam rynek i eksperci wskazują na AI jako kluczowy trend, który kształtuje przyszłość branży. Tego zdania jest 64 proc. ankietowanych ekspertów w badaniu Fundacji Polska Bezgotówkowa „Przyszłość Płatności. W stronę bezpiecznego cyfrowego świata”[1].
AI otwiera przed branżą nowe możliwości, nie tylko w obszarze automatyzacji procesów, ale przede wszystkim może przyczynić się do poprawy jakości obsługi i doświadczeń klientów, zwiększenia poziomu personalizacji rozwiązań i podnoszenia bezpieczeństwa transakcji. Algorytmy uczenia maszynowego są w stanie analizować dane w czasie rzeczywistym, co pozwala skuteczniej wykrywać podejrzane transakcje i podejmować działania, nim dojdzie do kradzieży.
W Fiserv Polska wykorzystujemy AI nie tylko do stałego monitorowania prawidłowości funkcjonowania naszych systemów i aplikacji, a dalej identyfikowania potencjalnych błędów, ale także jako codzienne narzędzie do wspierania naszych pracowników, np. programowania, tłumaczenia dokumentów czy przygotowywania tekstów marketingowych.
2. Pozostając w temacie AI – czy można powiedzieć, że jest to wiodący trend w branży płatności? Czy może, pomimo popularności sztucznej inteligencji, zupełnie co innego napędza branżę i wyznacza kierunek rozwoju na najbliższe lata?
Sztuczna inteligencja z pewnością jest jednym z kluczowych trendów, które obecnie napędzają branżę płatności, ale nie jest jedynym. Na równi z AI rosnącym i niezwykle istotnym trendem są płatności biometryczne, które coraz śmielej wchodzą na rynek i z pewnością w nim namieszają.
Istotnym czynnikiem w rozwoju biometrycznych technologii płatniczych jest samo podejście konsumentów i ich preferencje. Nie jest zaskoczeniem, że współczesny konsument oczekuje płatności szybkich, wygodnych i bezpiecznych, stąd też niewątpliwie będziemy obserwować dalsze zmiany wynikające wprost z tych oczekiwań. Dowodzą tego choćby wnioski płynące z naszego badania „Preferencje płatnicze Polaków 2024”, z którego wynika, że z autoryzacji płatności odciskiem palca chciałoby skorzystać 21 proc. Polaków. Coraz śmielej konsumenci zerkają też w stronę autoryzacji transakcji odciskiem ręki – 11 proc. deklaruje, że chciałoby płacić w ten sposób, a ponad 8 jest zainteresowanych autoryzacją skanem tęczówki oka. Zatem płatności biometryczne wcale nie są pieśnią przyszłości, a towarzyszącą nam rzeczywistością. Już teraz duzi gracze rynkowi testują płatności oparte o połączony skan biometrii tęczówki oka i twarzy w swoich punktach handlowych i produktach. Fiserv Polska również mocno inwestuje w rozwiązania wpisujące się w ten trend, np. terminale samoobsługowe, płatności internetowe typu Click-2-Pay czy 1-Click.
Myślę, że AI i biometria to dwa silne trendy, które zdefiniują kierunek rozwoju na najbliższe lata i będą kształtować branżę. A my – zarówno biznes, jak i konsumenci będziemy świadkami dynamicznego postępu w branży FinTech.
3. Dla przeciętnego użytkownika płatności bezgotówkowe utożsamiane są z terminalem, do którego przykładam kartę i już. Wiemy jednak, że za tą prostą czynnością kryje się całe zaplecze technologiczne. Czy może nam Pan przybliżyć właśnie aspekt technologiczny branży? Jakie aplikacje, integracje i procesy kryją się obecnie za „przyłożeniem karty do terminala”?
W procesie płatności udział bierze nie tylko konsument i sprzedawca, ale szereg innych podmiotów, w tym wydawca karty (którym jest najczęściej bank konsumenta), agent rozliczeniowy taki jak PolCard from Fiserv, oraz organizacja płatnicza. Kiedy użytkownik zbliża kartę, aby dokonać płatności, w tle transakcji płatniczej zachodzi proces w dość złożonym systemie technologicznym, ponieważ wszystkie te podmioty biorą udział w procesie przesyłania danych i pieniędzy od klienta do sprzedawcy. Dla uproszczenia można powiedzieć, że przyłożenie karty uruchamia proces pozyskania zgody (autoryzacji) na jej obciążenie – odpowiednie zlecenie jest kierowane z terminala do agenta rozliczeniowego, następnie organizacji płatniczej, a na końcu do wydawcy karty. Uzyskana zgoda trafia odwrotną drogą do terminala płatniczego. Sprzedawca dostaje informację, że karta może być obciążona i może przystąpić do wydania towaru lub świadczenia usługi. Przesyłanie pieniędzy dzieje się później, opiera się o uzyskaną wcześniej autoryzację i jest na końcu realizowane jako przelew bankowy wysyłany przez agenta rozliczeniowego na konto sprzedawcy. Aby zapewnić maksymalny poziom bezpieczeństwa całego procesu stosowane są dodatkowe mechanizmy, w tym tokenizacja danych kartowych oraz szyfrowanie połączeń sieciowych pomiędzy poszczególnymi podmiotami.
4. Jakie są najciekawsze innowacje, które PolCard from Fiserv wprowadza, aby uczynić płatności bezgotówkowe jeszcze bardziej przyjaznymi dla użytkowników i jak pogodzić różne potrzeby, różnych pokoleń?
Zanim opowiem o konkretnych rozwiązaniach, pragnę zwrócić uwagę na zmiany, które dla wielu konsumentów być może nie są bardzo widoczne. Wraz ze zmianami społecznymi obserwujemy zmianę preferencji wyboru metod płatniczych Polaków – przewaga płatności bezgotówkowych nad fizycznym pieniądzem stała się faktem już kilka lat temu i wciąż rośnie. Szczególnie młodsze pokolenia, chętniej sięgają po cyfrowe rozwiązania. Wynika to zarówno z potrzeby zaoszczędzenia czasu, jak i chęci ułatwienia sobie codziennego życia. Potwierdzają to również statystyki, choćby NBP, który podaje, że na koniec czerwca 2023 r., na krajowym rynku wydanych było 44,9 mln kart płatniczych, tj. o 98,4 tys. więcej w porównaniu z końcem marca 2023 r. Przeprowadzono nimi 2,5 mld transakcji. Po stronie zarządzania gotówką, obserwujemy kurczenie się liczby bankomatów czy placówek bankowych oraz coraz wyższe koszty jej obsługi. Oczywiście każdy może wybrać to co jest dla niego korzystniejsze. Natomiast zadaniem branży finansowej jest wspieranie jej klientów, zarówno przedsiębiorców jak i konsumentów, w rozwijaniu takich rozwiązań, które służą ich bezpieczeństwu i rozwojowi. Dodatkowo, dla firm przyjmowanie płatności bezgotówkowych może być ważnym elementem budowania ich konkurencyjności.
Oferujemy już całą gamę usług dodatkowych dostępnych na terminalach płatniczych, wspomagających biznesy naszych klientów. Obok usług takich jak np. wypłata czy wpłata gotówki w kasie przy okazji zakupów, napiwków bezgotówkowych, doładowania telefonów komórkowych, pojawiają się całkiem nowe innowacyjne opcje jak np. dodatkowa przestrzeń reklamowa na ekranie terminala czy prezentacja zawartości koszyka zakupów. Co więcej, technologie płatnicze wchodzą w zupełnie nowe obszary, w których do tej pory gotówka królowała niepodzielnie. Dzięki integracji terminala płatniczego z samoobsługowymi urządzeniami typu parkomaty, biletomaty, datkomaty, czy butelkomaty, jesteśmy w stanie zmieniać tkankę miejską poprzez proponowanie nowych, wartościowych usług we współpracy z naszymi partnerami. Działamy zarówno w obszarze komercyjnego biznesu, jak i w sektorze publicznym oraz charytatywnym. Jednym z bardziej spektakularnych naszych osiągnięć było wsparcie branży kurierskiej, która musiała zmierzyć się z transformacją rynku płatności i dostosować usługi do potrzeb klientów. Nasza oferta mobilnych terminali oraz aplikacji płatniczej PolCard Go umożliwiła kurierom przyjmowanie płatności kartą, telefonem czy BLIKIEM. Dzięki niej można w łatwy sposób przekształcić smartfon w terminal płatniczy, ograniczając przy tym ilość sprzętu i kabli, które kurier musi mieć przy sobie. Innym przykładem jest niedawno wdrożony butelkomat, który ma za zadanie wspierać firmy w wypełnieniu obowiązku włączenia się w system kaucyjny. We współpracy z naszymi partnerami, oferujemy gotowe rozwiązanie dla biznesu, a przy okazji realizujemy cele ochrony środowiska. Wreszcie, wśród przykładów wdrożeń dla instytucji trzeciego sektora warte uwagi są datkomaty – urządzenia wyposażone w najnowsze terminale PAX oparte na systemie Android, które umożliwiają bezgotówkowe przekazywanie datków czy ofiar na kościelną tacę.
Wszystkie nasze działania służą jednemu celowi, którym jest dostarczanie technologii i rozwiązań służących rozwojowi naszych klientów.
5. Nowe rozwiązania technologiczne i coraz szersze wykorzystanie AI niesie za sobą nowe wyzwania, szczególnie dla cyberbezpieczeństwa. Jak branża stara się przeciwdziałać cyberprzestępcom, którzy wykorzystują nieuwagę użytkowników?
To prawda, dynamiczny rozwój technologii, w tym sztucznej inteligencji, otwiera wiele nowych możliwości, ale jednocześnie naraża nas na nowe zagrożenia. Cyberbezpieczeństwo jest priorytetem w naszej branży, gdzie zaufanie klientów jest kluczowe.
Jednym z zabezpieczeń, które stosujemy, jest np. tokenizacja danych kartowych. Dzięki niej nie są one przetwarzane w ich oryginalnej formie. Zamiast tego, są one zastępowane unikalnym kodem, który staje się bezużyteczny, jeśli wpadnie w niepowołane ręce. Ponadto, w ramach usług end-to-end encryption (E2EE) oraz point-to-point encryption (P2PE) dane transakcyjne mogą być dodatkowo szyfrowane także od momentu inicjacji transakcji na terminalu płatniczym aż do jej otrzymania przez centrum rozliczeniowe PolCard from Fiserv. Taka struktura zabezpieczeń minimalizuje możliwość ingerencji w dane na którymkolwiek etapie procesu. W połączeniu z licznymi rozwiązaniami sprzętowymi i programistycznymi, w tym firewall-ami czy silnym uwierzytelnieniem użytkownika w procesie logowania, budujemy wielowarstwowy system zabezpieczeń, który chroni nasze systemy przed atakami hakerów (np. działaniami typu DDoS, polegającymi na zakłóceniu działań usług sieciowych poprzez wygenerowanie ogromną liczbą zapytań lub danych),
Rynek sięga też po wsparcie AI i wykorzystuje jej możliwości do monitorowania transakcji w czasie rzeczywistym i wykrywania oraz zapobiegania tym podejrzanym w ułamku sekundy. Wszystkie te technologie razem tworzą barierę dla cyberprzestępców i pomagają w walce z tym procederem.
6. Jakie nowe technologie płatnicze mogą stać się standardem w Polsce w ciągu najbliższych lat?
Oprócz rozwiązań wskazanych wcześniej z nadzieją wyczekujemy zmian prawnych i systemowych, które mogą pozytywnie wpłynąć na dalszą ekspansję oferowanej już przez nas otwartej bankowości. Spodziewamy się także dynamicznego rozwoju płatności w tych obszarach, gdzie potrzeba uproszczenia życia klienta jest największa, np. transporcie publicznym. Tutaj odpowiedzią może być nasze rozwiązanie typu Mass Transit, gdzie biletem za podróż staje się nasza karta płatnicza.
[1] https://polskabezgotowkowa.pl/badania-i-analizy/przyszlosc-platnosci-w-strone-bezpiecznego-cyfrowego-swiata/
Artykuł sponsorowany