Klienci banków, którzy mają kredyty frankowe powinni poczekać na stanowisko Sądu Najwyższego (SN) i dopiero wówczas ocenić konkretne propozycje ugodowe składane przez banki, uważa Rzecznik Finansowy (RF).
„Klienci banków, którzy mają kredyty 'walutowe’, powinni poczekać na stanowisko Sądu Najwyższego, które ma być wyrażone 25 marca w kompleksowej uchwale Izby Cywilnej, a następnie w tym świetle ocenić konkretne propozycje ugodowe składane przez banki. Pozwoli to na dokładniejsze oszacowanie skutków finansowych i podjęcie świadomej decyzji” – powiedział Rzecznik Finansowy dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, cytowany w komunikacie.
Jak dodał, nie zna jak dotąd szczegółów ugód, które zmierzają do rozwiązania problemu tzw. kredytów „walutowych”. Nie wiadomo, czy będzie to rozwiązanie przyjęte przez całą branżę, czy tylko przez niektóre banki. Trudno również przewidzieć, jak potencjalnie wpłyną na pozycję prawną klientów.
„Niewątpliwie jednak warto analizować wszelkie pomysły polubownego rozwiązania tych sporów. Dlatego też cieszę się z wyrażonej w ostatnim czasie deklaracji NBP co do zaangażowania banku centralnego w rozwiązanie tej ważniej społecznie kwestii” – powiedział Golecki.
W ocenie Rzecznika Finansowego, do podjęcia decyzji o ugodzie potrzebne są informacje dotyczące możliwej linii orzeczniczej w sądach. Dlatego ważne będzie stanowisko Sądu Najwyższego w sprawie złożonego 19 października 2020 r. przez Rzecznika Finansowego wniosku dotyczącego rozstrzygnięcia rozbieżności w orzecznictwie, dotyczącej sposobu rozliczania między stronami po unieważnieniu umowy kredytowej.
„Spodziewam się jego uzyskania równolegle z ogłoszeniem 25 marca przez pełen skład Izby Cywilnej SN odpowiedzi na sześć zagadnień prawnych sformułowanych przez I prezes Sądu Najwyższego. Jedno z tych zagadnień, zdefiniowane w punkcie czwartym jest tożsame ze wspomnianym naszym wnioskiem” – przypomniał.
RF wskazał, że 16 lutego Sąd Najwyższy w trzyosobowym składzie uznał, że w przypadku unieważnienia umowy o kredyt „walutowy” do rozliczenia banku i klienta ma zastosowanie tzw. zasada dwóch kondykcji.
„To zgodne z argumentacją konsekwentnie prezentowaną przez Rzecznika Finansowego. Takie podejście to dobry prognostyk przed podjęciem kolejnych uchwał SN w tej kwestii” – podkreślono.
Pod koniec stycznia br. pierwszy prezes Sądu Najwyższego dr hab. Małgorzata Manowska wystąpiła z wnioskiem o rozstrzygnięcie przez skład całej Izby Cywilnej SN zagadnień prawnych dotyczących tematyki kredytów denominowanych i indeksowanych w walutach obcych. Wniosek dotyczy następujących zagadnień prawnych:
- Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów?
W razie odpowiedzi przeczącej na powyższe pytanie:
- Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?
- Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?
Niezależnie od treści odpowiedzi na pytania 1-3:
- Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej, w wykonaniu której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, czy też powstaje jedynie jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń, na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość?
- Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej z powodu niedozwolonego charakteru niektórych jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się od chwili ich wypłaty?
- Czy, jeżeli w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej którejkolwiek ze stron przysługuje roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu takiej umowy, strona ta może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?
Ponadto, pierwszy prezes Sadu Najwyższego zwróciła się do prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Cywilnej SSN Dariusza Zawistowskiego z prośbą o zarządzenie sporządzenia przez sędziego sprawozdawcę projektu uchwały lub referatu obejmującego wstępną analizę zagadnienia prawnego przedstawionego do rozstrzygnięcia oraz o zwrócenie się do Prokuratora Generalnego o zajęcie w tej sprawie stanowiska na piśmie. Pierwszy prezes Sądu Najwyższego poprosiła także o rozważenie przez prezesa Izby Cywilnej tego, czy zasadne byłoby wyznaczenie dodatkowego sędziego sprawozdawcy.
Na posiedzeniu niejawnym ws. wniosku pierwszego prezesa SN, które odbyło się na początku lutego zdecydowano, że sprawa będzie rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. Jednak „ze względu na ogromne zainteresowanie opinii publicznej oraz mediów, odzwierciedlające doniosłość społeczną zagadnień prawnych przedstawionych składowi całej Izby Cywilnej SN, pierwszy prezes zamierza zarządzić w dniu 25 marca 2021 r. publiczne ogłoszenie uchwały obejmujące również prezentację ustnych jej motywów”.
Źródło: ISBnews
