Polska wymaga pogłębienia rynku finansowego (financial deepening), co jest jednym z kluczowych czynników sukcesu w gospodarkach stawiających na innowacje, wynika z raportu ING BSK. W opracowaniu zaznaczono, że wzrost gospodarczy oparty na innowacjach wymaga otwartości na eksperymentowanie i ryzykowne formy finansowania, które umożliwiają wchodzenie na rynek nowych firm.
„Niska stopa inwestycji oznacza, że polska gospodarka nie wykorzystuje swoich możliwości rozwojowych. Inwestycje wymagają finansowania. Natomiast niski poziom 'zlewarowania’ tworzy przestrzeń do istotnego wzrostu akcji kredytowej, Polska może także skorzystać na pogłębieniu rynku finansowego, wzmocnieniu giełdy, szerszym dostępie do bardziej ryzykownych form finansowania, takich jak venture capital czy private equity. Głębokość rynku finansowego (financial deepening) jest jednym z kluczowych czynników sukcesu w gospodarkach innowacyjnych, gdyż zapewnia komplementarność dostępnych źródeł finansowania i dopasowanie do potrzeb firm na różnych etapach rozwoju firm” – czytamy w raporcie ING Banku Śląskiego i Europejskiego Kongresu Gospodarczego „Motory polskiego wzrostu gospodarczego. Obawy i postulaty biznesu”
Głęboki rynek finansowy objawia się zarówno łatwym dostępem do tradycyjnych źródeł finansowania z banków czy rynku kapitałowego, jak i otwartością na ryzykowne formy finansowania innowacji, podkreślono.
„Polska ma pole do poprawy w obydwu obszarach” – czytamy dalej.
W ostatnich latach polskie firmy „delewarują się”, a udział kredytu w PKB spadł do najniższych poziomów w UE.
„W finansowaniu inwestycji, polskie firmy w większości polegają na środkach własnych. Lars Gutheil z AHK przywołał wyniki badania wśród przedsiębiorców, z którego wynika, że środki własne mają 70% udział w finansowaniu inwestycji, 11% firm polega na pożyczkach, kredytach i leasingu. Firmy rzadko korzystają z emisji akcji czy obligacji” – czytamy dalej.
W raporcie wskazano, że dzisiaj w bilansach banków jest więcej obligacji skarbowych niż łącznie kredytów dla gospodarki.
„Wydaje się, że Giełda Papierów Wartościowych (GPW) utknęła na średnim poziomie rozwoju z kapitalizacją około 25% PKB, około 2,5-krotnie niższą niż średnia dla UE (z 2023 r.). Prezes GPW Tomasz Bardziłowski popiera wzmocnienie i rozwój rynków regionalnych w Europie. Europejskie gospodarki potrzebują ogromnych środków na finansowanie innowacji, transformacji energetycznej, infrastruktury i rozwoju mniejszych firm. Według jego opinii silne, lokalne rynki kapitałowe są do tego lepiej przystosowane niż jeden, scentralizowany parkiet” – podano w raporcie.
Niektórzy rozmówcy zwracali uwagę na strukturę warszawskiej giełdy, na której dużą część stanowią podmioty z udziałem Skarbu Państwa oraz kosztami i uciążliwością procedur przy pozyskaniu kapitału przez giełdę, podano także.
„W Polsce brakuje również rozwiniętego rynku funduszy typu venture capital i private equity, które wspierałby rozwój firm przez transfer know-how i dostęp do międzynarodowych sieci biznesowych” – wynika z ocen przedsiębiorców podczas wywiadów przeprowadzonych na rzecz raportu.
Jak wskazał prezes Creotech Instruments Grzegorz Brona „trzeba też skutecznie zachęcać zagraniczne fundusze prywatne do wejścia do Polski”.
„I w zasadzie ograniczeń formalnych nie ma. Pozostaje promocja naszego kraju jako stabilnego rynku do prowadzenia długotrwałych inwestycji w innowacje. Podkreślę jeszcze kwestię zachowania kluczowych technologii w rękach polskich, ale to już inny temat” – powiedział Brona.
W raporcie zaznaczono też, że w Polsce nie ma firm o skali globalnej, które mogłyby przejmować, finansować i rozwijać innowacyjne firmy i dlatego polskie startupy często szukają inwestorów zagranicznych i nie rozwijają się na bazie lokalnego kapitału.
„Oszczędności prywatne w Polsce skupiły się przede wszystkim na lokatach i mieszkaniach. Zachętą do tego jest prawo podatkowe. Środki prywatne powinny być, rzecz jasna, mocniej przekierowane na wsparcie rozwoju polskich firm, przede wszystkim na rynku kapitałowym. Wiele polskich firm ma duży 'potencjał do skalowania’, ale wpadło w pułapkę średniego wzrostu i potrzebuje taniego kapitału na dalszy rozwój. Nasz rynek kapitałowy premiuje dziś wychodzenie z funduszy private equity poprzez GPW; ja mówię o potrzebach spółek średniej wielkości, głównie rodzinnych, które z łatwością powinny debiutować na parkiecie i tam pozyskiwać kapitał na dalszy rozwój” – powiedział prezes spółki G8 Tomasz Ciąpała, cytowany w raporcie.
„Wciąż mamy niedostatecznie rozwinięty ekosystem startupowy oraz niedopasowany system edukacji. Polska przeszła imponującą transformację gospodarczą, która może uczynić nas miejscem powstawania i skalowania nowatorskich rozwiązań, ale musimy zakwestionować wzorce przeszłości i dostosować się do nowych realiów. Elastyczność, zwinność i innowacyjność powinny stać się fundamentami dalszego wzrostu i konkurencyjności naszej gospodarki” – podsumował prezes Archicomu Waldemar Olbryk.
Raport powstał na podstawie pogłębionych wywiadów z 25 menedżerami, liderami biznesu w Polsce oraz szefami 3 zagranicznych izb handlowych (niemieckiej, skandynawskiej i włoskiej) – w połączeniu z analizą makroekonomiczną i sektorową ekonomistów ING Banku Śląskiego.
Źródło: ISBnews
