Rząd planuje przyjęcie projektu nowelizacji ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, który zakłada przekazanie sądom okręgowym do prowadzenia spraw dotyczących zaprzestania praktyk naruszających interesy konsumentów oraz środków naprawczych dotyczących odszkodowania, naprawy, obniżenia ceny, rozwiązanie umowy, wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.
Przyjęcie projektu planowane jest na I kw.
„Przedmiotowy projekt przewiduje wdrożenie modelu, w którym podmiotem rozpatrującym powództwo przedstawicielskie jest sąd” – czytamy w wykazie.
Projekt zmierza do przekazania sądom okręgowym do prowadzenia spraw dotyczących środków nakazujących zaprzestanie szkodliwych praktyk naruszających interesy konsumentów oraz środków naprawczych zobowiązujących przedsiębiorcę do zapewnienia konsumentom m.in. odszkodowania, naprawy, obniżenia ceny, rozwiązanie umowy itd.
Sądy prowadzić będą postępowania na wniosek upoważnionych podmiotów krajowych i podmiotów upoważnionych z innych państw członkowskich UE (powództwa przedstawicielskie o charakterze transgranicznym) w oparciu o regulacje dotyczące dochodzenia roszczeń w ramach postępowania grupowego, podano także.
Zakres spraw w tej procedurze ma odpowiadać zakresowi wskazanemu w załączniku I do dyrektywy 2022/1828.
W tym celu rozszerzony ma zostać zakres przedmiotowy ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. W projektowanej ustawie mają pojawić się nowe przepisy regulujące postępowanie w sprawach powództw przedstawicielskich wytaczanych przez podmioty upoważnione, które będą regulować:
– legitymację procesową stron postępowania – legitymowanym do wytoczenia powództw grupowych będzie upoważniona organizacja konsumencka, spełniająca kryteria niezależności i bezstronności wymagane przez dyrektywę. Nie będzie wymogu zastępstwa powoda przez adwokata lub radcę prawnego. Stroną pozwaną będzie przedsiębiorca naruszający szeroko rozumiane prawa konsumentów, których minimalny zakres został określony w załączniku do dyrektywy. W przypadku powództwa transgranicznego legitymację czynną będzie miał podmiot upoważniony umieszczony na stosownej liście prowadzonej przez KE.
– dopuszczalność powództwa – wytoczenie powództwa przedstawicielskiego przez upoważnione podmioty (organizacje konsumenckie) będzie możliwe w przypadku stosowania przez przedsiębiorcę praktyki naruszającej interesy konsumentów. Warunkiem koniecznym do wszczęcia postępowania w sprawie zastosowania środków naprawczych będzie wyrażenie zgody przez 10 konsumentów do bycia reprezentowanymi w danym powództwie przez podmiot upoważniony. Podobnie w postepowaniu o zastosowanie środka naprawczego, wynikającego z naruszenia zbiorowych interesów konsumentów będą mogły być dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej.
– zasady przystąpienia konsumentów do postępowania oraz wystąpienia z niego – w przypadku powództw o zastosowanie środków naprawczych konsumenci poszkodowani w wyniku stosowania niedozwolonej praktyki będą mogli w określonym czasie po wniesieniu powództwa przez podmiot upoważniony wyrazić wolę bycia reprezentowanymi przez ten podmiot oraz bycia związanymi wynikiem tego postępowania (opcja opt-in). Do czasu zakończenia postępowania prawomocnym wyrokiem albo ugodą konsumenci objęci powództwem będą uprawnieni do rezygnacji z bycia reprezentowanymi, a tym samym do rezygnacji z objęcia ich skutkami wyroku albo ugody.
– środki nakazujące zaprzestanie szkodliwych praktyk – środki te obejmować będą środki tymczasowe mające na celu zaprzestanie praktyki lub zakazanie praktyki, a także środki ostateczne mające na celu zaprzestanie lub zakazanie praktyki. Środki nakazujące zaprzestanie szkodliwych praktyk mają na celu ochronę interesów konsumentów bez względu na to, czy konsumenci indywidualni ponieśli jakąkolwiek rzeczywistą stratę lub szkodę. Sąd, obok nakazu zaprzestania stosowania praktyki, będzie mógł nałożyć na przedsiębiorców obowiązek podjęcia konkretnych działań, w szczególności takich jak np. przekazanie konsumentom informacji wcześniej pominiętych z naruszeniem obowiązków prawnych, opublikowania całości lub fragmentu wyroku, opublikowania oświadczenia korygującego.
– środki naprawcze – środki te będą obejmowały środki odszkodowawcze wynikające z naruszenia interesów konsumentów określone w przepisach Kodeksu cywilnego oraz innych ustawach regulujących szeroko pojęte prawa konsumenckie, w tym naprawienie szkody na zasadach ogólnych, żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń, zwrotu kosztów związanych z nabyciem rzeczy, naprawę rzeczy, wymianę rzeczy. Konsument będzie mógł dochodzić w postepowaniu indywidualnym innych środków naprawczych dostępnych na mocy prawa.
– zasady zawierania ugód – ugody będą zawierane przez podmioty upoważnione z pozwanymi przedsiębiorcami. Zatwierdzone przez sąd ugody będą wiążące dla podmiotu upoważnionego, pozwanego przedsiębiorcy oraz indywidualnych konsumentów objętych powództwem.
Podmiotami upoważnionymi do wytaczania powództw transgranicznych oraz podmiotami upoważnionym do wytaczania powództw krajowych mogą być organizacje konsumenckie, które muszą spełniać kryteria fachowości i niezależności tj.:
– przez 12 miesięcy przed skierowaniem sprawy do sądu podmiot ma prowadzić działalność na rzecz ochrony interesów konsumentów;
– celem statutowym podmiotu ma być zapewnienie ochrony interesów konsumentów;
– celem statutowym podmiotu nie jest osiąganie zysku;
– podmiot nie jest objęty postępowaniem upadłościowym ani nie został uznany za niewypłacalny;
– podmiot jest niezależny i nie podlega wpływom osób innych, niż konsumenci, w szczególności przedsiębiorców, które mogłyby odnieść korzyść gospodarczą z wytoczenia powództwa przedstawicielskiego, również w przypadku finansowania przez strony trzecie, i w tym celu dysponuje ustalonymi procedurami aby zapobiegać takim wpływom oraz aby zapobiegać konfliktom interesów między jego interesami, interesami podmiotów go finansujących i interesami konsumentów.
Projektowana regulacja stanowi, że do obowiązków prezesa UOKiK będzie należało rozpatrywanie wniosków organizacji konsumenckich ubiegających się o wyznaczenie na podmiot upoważniony, wyznaczanie takich podmiotów, prowadzenie i przekazywanie Komisji Europejskiej listy podmiotów upoważnionych wyznaczonych do wytaczania transgranicznych powództw przedstawicielskich, upublicznienie tej listy oraz kontrola (co najmniej raz na 5 lat) spełnienia przez te podmioty wymogów statuujących bycie podmiotem upoważnionym.
Źródło: ISBnews
