Senat wprowadził poprawki do nowelizacji ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących, dotyczące definicji elektrowni jądrowej, inwestycji towarzyszących oraz roszczeń o odszkodowanie Skarbu Państwa dla przedsiębiorców, w przypadku szkody z działalności na terenie gmin, w których realizowana jest taka inwestycja.
Za nowelą wraz z poprawkami głosowało 93 senatorów, jeden był przeciw, a czterech wstrzymało się od głosu.
Celem nowelizacji ma być usprawnienie i przyśpieszenie procesu budowy elektrowni jądrowej nawet o kilkanaście miesięcy w stosunku do sytuacji z obecnie obowiązującymi przepisami.
Senat wprowadził do niej kilka poprawek. Zgodnie z jedną z nich podstawową definicją elektrowni jądrowej będzie ta zawarta w ustawie prawo atomowe.
Inna z poprawek zakłada, że pozwolenie na budowę obiektu jądrowego, będącego równocześnie elektrownią jądrową może być wydane po uprzednim uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie drogi lub linii kolejowej wraz z towarzyszącą infrastrukturą kolejową, posiadających status inwestycji towarzyszącej inwestycji w zakresie budowy tego obiektu jądrowego.
Senat chce też, by inwestor był zobowiązany – na wniosek właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości – do zapewnienia nieruchomości zamiennych, zapewniających odtworzenie ich dotychczasowej sytuacji życiowej i materialnej. Senatorowie wprowadzili też poprawkę, według której w przypadku wywłaszczenia wartość odszkodowania nie mogłaby być niższa niż koszt odtworzenia nieruchomości bez uwzględniania stopnia jej zużycia, a w odniesieniu do lokali mieszkalnych nie mogła pogarszać warunków mieszkaniowych dotychczasowego właściciela.
Inna z poprawek zakłada, że przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą w gminie, na terenie której realizowana jest inwestycja lub w gminie sąsiedniej przysługuje przed sądem roszczenie o odszkodowanie od Skarbu Państwa za szkodę majątkową, jeżeliby taka została poniesiona na skutek realizacji tej inwestycji.
Ponadto Senat chce, by do postępowań w sprawie wydania opinii, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, stosować – z pewnymi wyjątkami – przepisy w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.
Według założeń, nowelizacja ma doprowadzić do skrócenia czasu realizacji inwestycji – nawet o kilkanaście miesięcy (według szacunków MKiŚ – o 12-18 miesięcy), w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów. Skrócenie procesu inwestycyjnego przekłada się na oszczędności kosztów realizacji przedsięwzięcia – w tym m.in. kosztów utrzymania zespołu wykonawczego.
Nowela rozszerza katalog inwestycji towarzyszących – o inwestycje niezbędne do prowadzenia badań środowiskowych i lokalizacyjnych na potrzeby budowy elektrowni jądrowej oraz infrastruktury towarzyszącej. Umiejscawia tzw. decyzję zasadniczą na początkowym etapie procesu – przed decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji.
Rozszerza decyzję o wskazaniu lokalizacji inwestycji oraz zezwolenia na wejście na teren nieruchomości również na pomiary, badania lub inne prace, które są niezbędne do sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Zgodnie z nowelizacją, nabywca lub zbywca nieruchomości objętej decyzją o wskazaniu lokalizacji inwestycji zobowiązani będą do zgłoszenia właściwemu wojewodzie danych nowego właściciela. Brak zgłoszenia i prowadzenie postępowania bez udziału nowego właściciela nie będzie – według noweli – stanowił podstawy do wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności.
Organy administracji publicznej, na uzasadniony wniosek inwestora, będą zobowiązane do udostępnienia nieodpłatnie informacje i dane do wykorzystania w związku z wykonywaniem zadań związanych z obiektami energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących. Ma to pozwolić na redukcję kosztów oraz usprawnienie procesu przygotowania i realizacji przedsięwzięcia.
Nowela wprowadza możliwość tymczasowej eksploatacji obiektu jądrowego po uzyskaniu zezwolenia na rozruch. Do czasu wydania zezwolenia na eksploatację obiektu jądrowego, jednak nie dłużej niż przez czas określony w zezwoleniu na rozruch, eksploatacja obiektu jądrowego będzie mogła być prowadzona na podstawie zezwolenia oraz zatwierdzonego przez prezesa Państwowej Agencji Atomistyki raportu z rozruchu obiektu jądrowego. Rozwiązanie to pozwoli uniknąć wielomiesięcznego wyłączenia bloku jądrowego.
Zgodnie z przyjętym harmonogramem, budowa pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej rozpocznie się w 2026 r., a w 2033 r. zostanie uruchomiony pierwszy blok elektrowni jądrowej o mocy około 1-1,6 GW. Kolejne bloki będą wdrażane co 2-3 lata, a cały program jądrowy zakłada budowę 6 bloków jądrowych o łącznej mocy zainstalowanej od około 6 do 9 GW w oparciu o duże, sprawdzone reaktory jądrowe PWR generacji III (+), przypomniano.
Źródło: ISBnews
