Senat zawetował nowelizację ustawy o referendum lokalnym, która reguluje zasady przeprowadzania referendum (dwukrotnie w ciągu kadencji), obniża liczbę osób uprawnionych do jego podjęcia (o połowę) oraz określa zasady stwierdzenia ważności referendum. Za wnioskiem o odrzucenie ustawy głosowało 50 senatorów, 45 było przeciwnych, a dwóch wstrzymało się od głosu.
Regulacja miała na celu wprowadzenie zasady, zgodnie z którą referendum będzie można przeprowadzać dwa razy w czasie trwania kadencji. Pierwszy termin wyznaczenia referendum – zgodnie z nowelą – miał przypadać nie wcześniej niż przed upływem 18 miesięcy od dnia wyboru organu jednostki samorządu terytorialnego i nie później niż po upływie 24 miesięcy od dnia wyboru tego organu, natomiast drugi termin – nie wcześniej niż przed upływem 12 miesięcy od dnia upływu kadencji tego organu i nie później niż przed upływem 6 miesięcy od dnia upływu kadencji.
Zmniejszona miała też zostać o połowę liczba obywateli niezbędnych do zainicjowania referendum. Obecnie w gminach i powiatach do zainicjowania referendum potrzebny jest wniosek co najmniej 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy albo powiatu, a w województwie 5% uprawnionych do głosowania mieszkańców województwa. Nowela zakładała zmniejszenie tych wartości o połowę do odpowiednio 5% i 2,5%.
Nowelizacja zakładała wydłużenie terminu na zbieranie podpisów w sprawie referendum do 6-miesięcy (dotychczas to 60 dni) i regulowała kwestie związane z ważnością referendum. Zgodnie z proponowanymi przepisami referendum miało być ważne, jeżeli weźmie w nim udział co najmniej 15% uprawnionych do głosowania (o połowę mniej niż obecnie). Drugim warunkiem do stwierdzenia ważności miała być liczba wyborców, którzy wzięli udział w referendum, stanowiąca co najmniej 3/5 liczby głosów oddanych w wyborach na odwoływany organ (dotychczas 3/5 wszystkich, którzy brali udział w referendum).
Ponadto nowelizacja zakładała:
– wydłużenie terminu na zaskarżenie do sądu administracyjnego uchwały organu stanowiącego JST odrzucającej wniosek o referendum;
– wydłużenie terminu na usunięcie braków formalnych wniosku o referendum;
– wydłużenie terminu na złożenie do sądu administracyjnego skargi na postanowienie komisarza wyborczego odrzucającego wniosek o przeprowadzenie referendum;
– wydłużenie terminu na wniesienie skargi kasacyjnej;
– dopuszczenie możliwości utrwalania pracy komisji wyborczej za pomocą aparatów fotograficznych oraz kamer;
– zwiększenie liczby mężów zaufania wyznaczanych do pracy w komisji wyborczej.
Ustawa o referendum lokalnym wymienia pięć możliwych przedmiotów referendów: w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego; co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej danej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki; w innych istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących daną wspólnotę; o odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne, mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy. Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego dodano możliwość przeprowadzenia referendum w innych istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę.
W zależności od przedmiotu referendum, z inicjatywą jego przeprowadzenia może wystąpić rada (gminy, powiatu, sejmiku województwa), albo mieszkańcy danej jednostki samorządu terytorialnego.
Źródło: ISBnews
