W ubóstwie skrajnym (tj. na poziomie minimum egzystencji) żyło 4,2% osób w 2021 r. wobec 5,2% w 2020 r., wynika z danych Głównego Urzędu Statystyczny (GUS).
„Od 2016 roku stopa ubóstwa skrajnego pozostaje na podobnym poziomie 4-5%. Odnotowano niewielki spadek zasięgu ubóstwa skrajnego z ok. 5% osób w 2020 r. do ok. 4% w 2021 r. oraz nieco większy – ubóstwa ustawowego z ok. 9% do niecałych 7% przy niezmienionym od 2018 roku progu tego ubóstwa. Na zbliżonym poziomie co w roku 2020, kształtowała się natomiast wartość stopy ubóstwa relatywnego (ok. 12%). Niewielkie zmiany zasięgu ubóstwa ekonomicznego w 2021 r. miały miejsce przy nieznacznej poprawie przeciętnej sytuacji materialnej gospodarstw domowych. W warunkach nadal trwającej pandemii COVID-19, wyższy w 2020 r. był zarówno realny poziom dochodów, jak i wydatków gospodarstw domowych. W porównaniu z 2020 r. nie zaobserwowano istotnych zmian w społecznej mapie zagrożenia ubóstwem w Polsce, a pozytywne zmiany dotyczące zasięgu ubóstwa odnotowano w szerszym zakresie wśród mieszkańców wsi niż w miastach” – czytamy w komunikacie.
GUS podał, że do najbardziej zagrożonych ubóstwem skrajnym należały osoby z gospodarstw domowych utrzymujących się z tzw. niezarobkowych źródeł, w tym ze świadczeń społecznych innych niż emerytury i renty (ok. 14%) oraz z gospodarstw domowych rolników (ok. 11%). Wyższy od przeciętnego poziom ubóstwa skrajnego wystąpił także w gospodarstwach domowych rencistów (ok. 6%).
Natomiast do najmniej zagrożonych ubóstwem skrajnym należały osoby z gospodarstw domowych: utrzymujących się z pracy na własny rachunek (ok. 2%), emerytów (ok. 3%) oraz pracowników najemnych (ok. 4%).
„Jeśli uwzględnimy typologię gospodarstw domowych ze względu na obecność i liczbę osób (dzieci) w wieku 0-17 lat w gospodarstwach domowych, to okazuje się, że odsetek osób żyjących według przyjętego kryterium w skrajnym ubóstwie wynosił od ok. 3% wśród osób w gospodarstwach domowych bez dzieci w tym wieku, do ok. 8% wśród osób w gospodarstwach domowych z co najmniej trojgiem dzieci” – czytamy dalej.
Nadal najwyższa stopa ubóstwa skrajnego występuje wśród dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia (ok. 5%), w roku 2016 spadła ona do poziomu ok. 6% (z ponad 10% w 2015 roku) i w latach 2017-2021 kształtowała się na poziomie 4-5%, podał Urząd.
W 2021 r., podobnie jak w latach poprzednich poziom granicy sfery niedostatku był ok. dwukrotnie wyższy od granicy ubóstwa skrajnego określanej na podstawie minimum egzystencji, podał też GUS. W roku 2021 zasięg sfery niedostatku wyniósł ok. 41%, czyli prawie tyle samo, jak w roku 2020 r.
Zasięgu sfery niedostatku (określanej też czasami jako sfera niskiej konsumpcji) – granica sfery niedostatku oparta jest na minimum socjalnym obliczanym przez IPiSS. W koszyku minimum socjalnego uwzględnia się dobra i usługi służące nie tylko zaspokojeniu potrzeb egzystencjalnych, ale także towary i usługi niezbędne do wykonywania pracy, kształcenia, utrzymywania więzi rodzinnych i kontaktów towarzyskich oraz skromnego uczestnictwa w kulturze i rekreacji. Zakłada się, że wydatki konsumpcyjne na poziomie minimum socjalnego pozwalają na prowadzenie „minimalnie godnego życia” i realizację integracyjnych potrzeb człowieka.
Stopa ubóstwa skrajnego – odsetek osób w gospodarstwach domowych, w których poziom wydatków (obejmujących również wartość artykułów otrzymywanych bezpłatnie oraz wartość spożycia naturalnego) był niższy niż granica ubóstwa skrajnego (minimum egzystencji) wyznaczająca poziom zaspokojenia potrzeb, poniżej którego następuje biologiczne zagrożenie życia oraz rozwoju psychofizycznego człowieka.
Stopa ubóstwa relatywnego – odsetek osób w gospodarstwach domowych, w których poziom wydatków (obejmujących również wartość artykułów otrzymywanych bezpłatnie oraz wartość spożycia naturalnego) był niższy niż granica ubóstwa relatywnego przyjęta na poziomie 50% średnich miesięcznych wydatków ustalonych na poziomie wszystkich gospodarstw domowych z uwzględnieniem tzw. oryginalnej skali ekwiwalentności OECD.
Stopa ubóstwa ustawowego – odsetek osób w gospodarstwach domowych, w których poziom wydatków (obejmujących również wartość artykułów otrzymywanych bezpłatnie oraz wartość spożycia naturalnego) był niższy niż tzw. ustawowa granica ubóstwa, tj. kwota która zgodnie z obowiązującą ustawą o pomocy społecznej uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego z systemu pomocy społecznej, podał GUS.
Źródło: ISBnews
