Sejm skierował projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 (tzw. tarczy 4.0) do sejmowej Komisji Finansów Publicznych.
Rządowy projekt zakłada dopłaty do oprocentowania, a także wsparcie dla samorządów i zmiany w przetargach publicznych. Za zgłoszonym w trakcie pierwszego czytania wniosku o odrzucenie projektu ustawy opowiedziało się 181 posłów, przeciw było 233 posłów, a 8 wstrzymało się od głosu.
Jak poinformowała wicepremier i minister rozwoju Jadwiga Emilewicz, pomoc udzielona przedsiębiorcom w ramach dotychczasowych tarcz sięgnęła już 46 mld zł.
W trakcie pierwszego czytania Wiesław Janczyk (PiS) przypomniał, że obecny pakiet dotyczy kilkudziesięciu zmian. „Dzięki dopłatom do kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, pozwoli utrzymać własność wielu podmiotów. Nie nastąpi proces zbędnego wydziedziczania właścicieli z ich aktywów poprzez utratę płynności” – zaznaczył.
Projekt skrytykował Dariusz Rosati (KO). „To jest po prostu łatanie dziur, a nie przychodzenie z pomocą. Tym bardziej, jak spojrzymy na wymiar finansowy tej tarczy, to jest bardzo rozczarowujące. Skala pomocy jest rzędu 580 mln zł […] – to jest po prostu kropla w morzu potrzeb” – powiedział.
„Na jakiej podstawie uważacie, że ten projekt o dopłatach rzeczywiście przyniesie korzyść i ulgę przedsiębiorcom. Gdzie mamy analizę skuteczności i efektywności działania poprzednich tarcz?” – pytał.
Adrian Zandberg (Lewica) twierdził, że wszystkie prawdziwe związki zawodowe protestują przeciw tej tarczy. „Większość związkowców ma w tej sprawie jednoznaczną opinię, to jest ustawa antypracownicza. […] Ta nowa moralność to jest po prostu trwałe obniżenie płac” – oznajmił. Według niego, projekt ten oznacza zachęcanie firm do traktowania zwolnień jako głównego sposobu radzenia sobie z kryzysem.
Krytycznie do propozycji odniósł się także Władysław Kosiniak-Kamysz (Koalicja Polska). „Dzisiaj przychodzicie z kolejną odsłoną tarczy […] Wy ciągle zmieniacie i dokładacie więcej biurokracji. 35 ustaw – od ustawy o miarach do kodeksu postępowania karnego. Kto się ma w tym wyznać, właściciel zakładu blacharskiego, fryzjerka?” – pytał. Postulował uwolnienie handlu w niedzielę do końca roku, szybszy zwrot VAT-u, wprowadzenie bonów inwestycyjnych dla samorządów.
Krzysztof Bosak (Konfederacja) miał zastrzeżenia do tego, że dopłaty udzielane będą na wniosek. „Nie ma żadnych przepisów, gwarantujących w sposób automatyczny prawa konsumentów, tylko pomoc na wniosek. Banki będą teraz powoływać komisje, obywatele i przedsiębiorcy będą musieli udowadniać swój spadek dochodów. Banki będą teraz udowadniać i analizować czy spadek dochodów nastąpił i czy jest wyraźny i niewyraźny” – mówił.
Projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 przygotowało MR, we współpracy z m.in. KPRM, MAP, MF, MRPiPS, MSWiA, BGK, UOKiK, UKNF, ZUS i UZP.
Wśród najważniejszych proponowanych rozwiązań znalazły się:
- czasowe przepisy antyprzejęciowe dla ochrony polskich firm przed wykupem przez inwestorów spoza UE;
- wsparcie budżetów samorządów;
- ułatwienia dot. przetargów;
- dopłaty z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm;
- wakacje kredytowe dla tych, którzy w marcu stracili główne źródło dochodu;
- wsparcie utrzymania miejsc pracy poprzez dostosowanie rynku pracy do wyzwań spowodowanych przez COVID-19;
- ułatwienia podatkowe, w tym prawo do odliczania darowizn na rzecz m.in. domów samotnej matki, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej.
Celem projektu jest ochrona polskich spółek przed wrogimi przejęciami z powodu gorszej sytuacji gospodarczej wywołanej epidemią COVID-19. Celem przepisów antyprzejęciowych jest zatem ochrona polskich firm przed wykupem przez podmioty spoza UE w momencie, w którym – ze względu na epidemię – ich wycena może być szczególnie niska.
Nowe reguły kontroli przejęć spółek mają obowiązywać przez 2 lata. Transakcje nabycia znaczącej liczby udziałów w takich spółkach będą podlegały kontroli Prezesa UOKiK. Ochrona ma dotyczyć przedsiębiorstw, których przychód na terytorium RP przekroczył równowartość 10 mln euro w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających chęć przejęcia.
Regulacja obejmuje branże kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego m.in.:
- spółki publiczne,
- twórców oprogramowania wykorzystywanego w kluczowych sektorach, takich jak:
elektrownie, paliwa, zaopatrzenie w wodę, zaopatrzenie w gotówkę, płatności kartą, szpitale, sprzedaż leków na receptę, transport drogą powietrzną, kolejową, morską lub żeglugą śródlądową, transport drogowy i publiczny oraz zaopatrywanie w żywność;
- działalności gospodarcze związane z: energią elektryczną, gazem, paliwami, telekomunikacją, przetwórstwem żywności, produkcją leków, chemikaliów i nawozów, materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.
Projekt wprowadza rozwiązania osłonowe rozwiązania dla samorządów. W związku z pandemią COVID-19 odnotowują one obecnie spadek wpływów m.in. z tytułu podatków.
Przewiduje m.in.:
- Podwojenie udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa już od 01.05.2020 r. Teraz będzie trafiała do nich co druga, nie co czwarta złotówka.
- Wprowadzenie w 2020 r. możliwości nierównowagi strony bieżącej budżetu JST dodatkowo o wartość faktycznego ubytku w dochodach podatkowych (z PIT, CIT, podatków lokalnych: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, opłaty skarbowej, PCC, opłaty uzdrowiskowej i miejscowej) będącego skutkiem wystąpienia COVID-19.
- Złagodzenie w 2020 r. reguły fiskalnej ograniczającej zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki (katalog jak wyżej), wynikającego z wystąpienia epidemii COVID-19.
- Wprowadzenie możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych – raty wpłat tzw. janosikowego przypadające w maju i czerwcu 2020 r. będzie można zapłacić w drugim półroczu 2020 r.
- Uelastycznienie wydatkowania środków z tzw. funduszu korkowego w 2020 r. Pieniądze z tego funduszu będzie można przeznaczyć na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków COVID-19.
Projekt zakłada ułatwienia dot. przetargów w warunkach epidemii COVID-19, a także poprawiamy sytuację wykonawców zamówień publicznych.
Wprowadza zmiany w Prawie zamówień publicznych, które pozwolą na obniżenie kosztów udziału wykonawców w procedurach przetargowych, a także poprawę ich płynności finansowej na etapie realizacji umowy o udzielenie zamówienia publicznego.
Mają temu służyć:
- Zniesienie obowiązku żądania wadium w postępowaniach o szacunkowej wartości powyżej progów unijnych.
- Wprowadzenie obowiązku zapłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielania zaliczek w przypadku dłuższych umów o udzielenie zamówienia publicznego.
- Obniżenie dopuszczalnej wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
- Ograniczenie dopuszczalności dokonywana potrąceń kar umownych z wynagrodzenia wykonawcy lub innej wierzytelności, a także dochodzenia przez zamawiających zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
- Uzupełnienie przepisów dot. możliwości zmiany umów z wykonawcami w odpowiedzi na zdarzenia wywołane epidemią COVID-19. W sytuacji, w której COVID-19 wpłynął na prawidłowe wykonanie umowy, strony będą zobowiązane do dokonania odpowiednich zmian w umowach w sprawie zamówienia publicznego.
Źródło: ISBnews
