Projekt, dotyczący wprowadzenia od stycznia 2023 r. systemu kaucyjnego dla opakowań plastikowych jednorazowego użytku o pojemności do 3 l oraz wielokrotnych opakowań szklanych do 1,5 l trafił do uzgodnień i konsultacji publicznych, wynika z informacji na stronach Rządowego Centrum Legislacji (RCL). Na dostosowanie się do nowego systemu przedsiębiorcy mają mieć 24 miesiące od dnia wejścia w życie regulacji.
Planowane zmiany znalazły się w projekcie nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach.
„W celu zapewnienia wysokich poziomów selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powstałych z jednorazowych butelek z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3l […] (77% w 2025 r. oraz 90% w 2029 r.), rekomenduje się wprowadzenie systemu kaucyjnego” – czytamy w uzasadnieniu.
Poziomy te zostały określone w dyrektywie 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, przygotowana regulacja ma pozwolić na ich osiągnięcie.
Ponadto w projekcie ustawy zaproponowano także utworzenie systemu kaucyjnego dla opakowań szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5l. Obecnie funkcjonują systemy kaucyjne obejmujące tego rodzaju opakowania wielokrotnego użytku tworzone głównie przez browary. Z kolei opakowania szklane jednorazowego użytku zbierane są w ramach systemów gminnych.
Jak podkreślono w uzasadnieniu, system kaucyjny to system, w którym przy sprzedaży napojów w opakowaniach pobierana jest opłata, zwracana w momencie zwrotu opakowań lub odpadów opakowaniowych bez konieczności okazania paragonu potwierdzającego wcześniejsze uiszczenie kaucji.
Projektowane przepisy zobowiązują każdą jednostkę handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 100 m2 do odbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań objętych systemem kaucyjnym oraz do zwrotu kaucji (jak wynika z oceny skutków regulacji wszystkich jednostek handlowych jest 256 400, w tym 151 020 z nich ma powierzchnię do 100 m2). Mniejsze jednostki handlowe mogą odbierać te opakowania i zarazem zwracać kaucję na zasadzie dobrowolności. Wszystkie jednostki handlowe będą natomiast obowiązane do pobierania kaucji.
Zgodnie z projektem wprowadzający napoje w opakowaniach w ramach systemu kaucyjnego (według oceny skutków regulacji dotyczy to ok 25 tys. podmiotów) , będą zobowiązani do sfinansowania co najmniej:
– selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych;
– transportu opakowań do producenta oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania;
– kosztów sprawozdawczości.
W projekcie ustawy zostaną określone warunki, jakie muszą spełniać tworzone systemy kaucyjne. Będzie to m.in. powszechność systemu, niedyskryminujący charakter oraz brak obowiązku posiadania paragonu w celu odzyskania uiszczonej wcześniej kaucji.
System kaucyjny tworzyć będą wprowadzający napoje w opakowaniach objętych systemem. Wprowadzających napoje w opakowaniach reprezentował będzie jeden podmiot odpowiedzialny za zarządzanie systemem. Wybór tego podmiotu będzie należał do wprowadzających napoje w opakowaniach, którzy tworzyć będą system. Będzie on mógł zostać uruchomiony po uzyskaniu zezwolenia na jego funkcjonowanie wydanego przez ministra właściwego do spraw klimatu w drodze decyzji.
Projekt zakłada, że każdy przedsiębiorca prowadzący sklep czy inną placówkę handlową zostanie zobowiązany do zawarcia umowy z podmiotem reprezentującym, która określi, w zależności od zaangażowania danej jednostki handlowej w system kaucyjny, m.in. zasady rozliczania kaucji oraz zasady odbierania i przekazywania opakowań i odpadów opakowaniowych. Jednostki handlowe zostały także obowiązane do prowadzenia ewidencji obejmującej:
a) liczbę nabytych i sprzedanych napojów w opakowaniach, objętych systemem kaucyjnym,
b) liczbę zwróconych przez konsumentów opakowań i odpadów opakowaniowych,
c) wysokość pobranych, zwróconych i niezwróconych kaucji.
Zgodnie z projektem aktu, przepisy ustawy wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. Natomiast w związku z koniecznością dostosowania do przepisów i wiążącymi się z tym inwestycjami i przedsięwzięciami, przedsiębiorcy będą mieli czas, aby utworzyć system kaucyjny w terminie nie później niż 24 miesięcy od wejścia w życie ustawy. Szacuje się, że dla większości podmiotów będzie to czas do 1 lipca 2024 r.
Jak wynika z uzasadnienia nie jest możliwe podanie dokładnych danych dotyczących ilości wytwarzanych odpadów w postaci opakowań po napojach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3l oraz opakowań szklanych po napojach o pojemności do 1,5l. Niemniej jednak, wg danych za 2018 rok na rynek wprowadzono 1 192 tys. Mg opakowań szklanych, z czego 738 tys. Mg (blisko 62%) oddano recyklingowi, a także wprowadzono 985 tys. Mg opakowań z tworzyw sztucznych, a 346 tys. Mg poddano recyklingowi (około 35%), wskazano.
Źródło: ISBnews
