Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) obniżył dzienną karę dla Polski do 500 tys. euro z 1 mln euro w oczekiwaniu na wyrok dotyczący reformy sądownictwa, poinformował Trybunał.
Sprawę przeciwko Polsce w związku z reformą wymiaru sprawiedliwości wniosła do TSUE Komisja Europejska. W jej ocenie, wprowadzone zmiany wprowadziły zakaz badania przez jakikolwiek sąd krajowy spełniania wymogów Unii dotyczących niezawisłości i bezstronności sądów.
W toku postępowania Polska została zobowiązana postanowieniem wiceprezesa Trybunału do zapłaty na rzecz Komisji okresowej kary pieniężnej w wysokości 1 mln euro dziennie. W marcu 2023 r. Polska wystąpiła do Trybunału z wnioskiem o uchylenie lub, tytułem ewentualnym, o zmianę postanowienia o nałożeniu kary.
Wiceprezes przypomniał najpierw, że środek tymczasowy może zostać na wniosek strony w każdej chwili zmieniony lub uchylony ze względu na zmianę okoliczności. Zmiana lub uchylenie takiego środka nie działa jednak wstecz.
Wiceprezes wskazał m.in., że skutki orzeczeń Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego zezwalających na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej lub jego zatrzymanie nie zostały zawieszone, a w każdym razie nie w sposób natychmiastowy. Ponadto, wbrew zobowiązaniom Polska nie wykazała całkowitego i skutecznego zawieszenia stosowania przepisów krajowych zakazujących sądom krajowym badania spełniania wymogów Unii dotyczących niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy.
W ocenie wiceprezesa, Polska jedynie częściowo zawiesiła stosowanie przepisów przekazujących do wyłącznej właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego rozpoznawanie zarzutów braku niezawisłości sędziego lub braku niezależności sądu.
Niemniej wiceprezes uznał, że środki wprowadzone przez Polskę po podpisaniu postanowienia nakładającego dzienną okresową karę pieniężną mogą w znacznej mierze zapewnić wykonanie środków tymczasowych wskazanych w postanowieniu 2021 r.
W szczególności wskazał, że Polska uchyliła przepisy przyznające Izbie Dyscyplinarnej określone uprawnienia do orzekania w przedmiocie statusu sędziów, oraz że izba ta została zniesiona. Wiceprezes podkreślił też, że szereg środków przyjętych przez Polskę skutkowało wzmocnieniem środków prawnych przysługujących sędziom, których dotyczyły orzeczenia Izby Dyscyplinarnej, lub ułatwieniem, w niektórych sytuacjach, badania spełniania wymogów dotyczących niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy.
Zważywszy na skutek przyjętych przez Polskę środków, wiceprezes obniżył kwotę okresowej kary pieniężnej do 500 tys. euro dziennie, począwszy od dnia podpisania tego postanowienia.
Trybunał wyda wyrok co do istoty niniejszej sprawy 5 czerwca 2023 r.
Źródło: ISBnews