Proponowane zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ramach „Polskiego Ładu” spowodują znaczny ubytek w dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST), zwłaszcza gmin i miast na prawach powiatów, i wpłyną negatywnie na ich zdolność kredytową, uważa Fitch Ratings. Nie jest jednak pewne, czy zaproponowane zmiany wejdą w życie, a ich ostateczne skutki będą zależeć od wprowadzonych przez ustawodawcę i przez JST rozwiązań mających na celu wyrównanie ubytku dochodów, podkreślono.
„Jednym ze skutków ogłoszonego w maju przez Prawo i Sprawiedliwość (PiS) 'Polskiego Ładu’ byłoby zmniejszenie dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), które są przekazywane każdego roku przez organy państwowe do budżetów JST. Według szacunków ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej, ubytek ten wyniósłby 144,89 mld zł łącznie w latach 2022-2031” – czytamy w komunikacie.
Jak wskazała agencja, „PiS, który nie ma większości parlamentarnej, może mieć trudności z uchwaleniem ustaw”. Z tego powodu Fitch nie uwzględnił skutków możliwego ubytku dochodów z PIT w aktualnych scenariuszach ratingowych dla 18 polskich miast ocenianych przez agencję, z których 17 to gminy na prawach powiatu.
PIT jest największym źródłem dochodów podatkowych miast ocenianych przez Fitch (do którego zaliczają się również podatki lokalne oraz w mniejszym stopniu dochody z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych), które z kolei są drugim co do wielkości źródłem dochodów ogółem, po otrzymanych subwencjach i dotacjach.
„Proponowane zmiany prawne będą prowadzić do spadku dochodów miast z tytułu PIT o 26,8% w 2022 r. w porównaniu do dochodów planowanych w ich budżetach na 2021 r., zgodnie z wyliczeniami Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich. Przyjęliśmy ten spadek jako założenie dla naszych szacunków, jak również uwzględniliśmy, że JST otrzymają subwencję ogólną z budżetu centralnego w wysokości 8 mld zł, która częściowo (nieznacznie więcej niż połowę) pokryje prognozowany ubytek PIT” – czytamy w komunikacie.
„Przy tych założeniach oszacowaliśmy skutek dla każdego z ocenianych przez nas miast. Zgodnie z naszymi wyliczeniami, nadwyżki operacyjne miast ocenianych przez Fitch spadłyby średnio o 65% w 2022 r. i byłyby prawdopodobnie niewystarczające do pokrycia planowej obsługi zadłużenia dla większości emitentów, wywierając presję na ich ratingi” – czytamy dalej.
Ubytek w dochodach PIT mógłby zostać zrekompensowany wspomnianymi już wyższymi subwencjami z budżetu centralnego. Rząd zapowiada wprowadzenie subwencji ogólnej dla JST w wysokości 8 mld zł w IV kwartale 2021 r., ale subwencja ta nie została uwzględniona w projekcie ustawy. Rząd wymienia również możliwość wypłaty dotacji z przeznaczeniem na finansowanie wydatków inwestycyjnych w kwocie 3 mld zł, która byłaby następnie corocznie podwyższana, wskazano także.
„Spodziewamy się, że miasta zareagują zmniejszeniem bieżących wydatków oraz zwiększeniem dochodów z podatków lokalnych oraz opłat, chociaż ich możliwości w tym zakresie są ograniczone. Na przykład maksymalne stawki podatku od nieruchomości są określone przez ustawodawcę i zwiększane każdego roku jedynie o stopę inflacji. Część z włodarzy miast może zaniechać podwyżek by nie zniechęcać inwestorów prywatnych do inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej na ich terenie. Spodziewamy się zatem spadku zakresu usług oferowanych mieszkańcom i odroczenia inwestycji miejskich, aby można było uchwalić budżet (nie można uchwalać budżetów z ujemnym wynikiem na działalności bieżącej) oraz utrzymać płynność finansową oraz zadłużenie na bezpiecznych poziomach” – napisano także w materiale.
Fitch zapowiedział, że będzie monitorować prace legislacyjne nad ustawami „Polskiego Ładu” oraz proponowane rozwiązania, które zrekompensowałyby jednostkom samorządu terytorialnego ubytek PIT, czy to poprzez jednorazowe, uznaniowe transfery czy trwałe zwiększanie innych źródeł dochodów operacyjnych, czy też zmianę realizowanych zadań obligatoryjnych.
Źródło: ISBnews
