Projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, przewidujący m.in. podwyższenie opłaty za marnowanie żywności dla sprzedawców żywności – o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m2 – do 0,5 zł/ kg z 0,1 zł/ gr, trafił do konsultacji i uzgodnień. Jak poinformowało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, potrwają one 30 dni.
„W celu ograniczenia zjawiska marnowania żywności przez sieci handlowe proponuje się wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Najważniejsze rozwiązania projektowanej regulacji są następujące:
* doprecyzowanie definicji 'marnowania żywności’ – tak, aby definicja wskazywała, że za żywność marnowaną należy uznawać każdą żywność, która kiedykolwiek spełniała wymogi prawa żywnościowego i w stosunku do której sprzedawca doprowadził do sytuacji, że nie jest już możliwa do spożycia przez ludzi. Nowa definicja wymusi na sprzedawców żywności do podejmowania działań, które przeciwdziałają jej zmarnowaniu i nie dopuszczą, żeby stała się odpadem. Marnowaniem nie będą tylko działania, na skutek których żywność jest marnowana, ale także i zaniechania, które doprowadziły do jej przeterminowania.
* zobowiązanie 'sprzedawców żywności’, aby umowami na nieodpłatne przekazywanie żywności organizacji pozarządowej objęte były wszystkie jednostki handlu sprzedawcy (czyli także pojedyncze sklepy) o powierzchni powyżej 250 m2. Przyczyni się to do większej ilości przekazanej żywności; Usunięto kryterium dotyczące przychodów ze sprzedaży (50%).
* podniesieniu opłaty za marnowaną żywność z 0,1 zł/kg na 0,5 zł/kg, aby zmniejszyć skalę marnotrawionej żywności przez sklepy,
* wprowadzenie maksymalnego odliczenia od opłaty, tj. sumy kosztów kampanii i kosztów transportu i dystrybucji do maksymalnie 20 % opłaty;
* wprowadzenie kary w przypadku niezrealizowania kampanii edukacyjno-informacyjnych w wysokości 5 000 zł;
* podniesienie kary pieniężnej za niewniesienie opłaty, wniesienie w niepełnej wysokości albo po terminie, z 'od 500 zł do 10 000 zł’ do kwoty od 5 000 zł do 15 000 zł.
* wprowadzenie terminu do którego sprzedawcy żywności mają podpisać umowę z organizacją pozarządową, tj. do 31 grudnia na następny rok kalendarzowy” – czytamy w ocenie skutków regulacji (OSR).
Zmiana/doprecyzowanie definicji sprzedawcy żywności wpłynie na liczbę podmiotów podlegających regulacji. Szacuje się, że będzie to ok. 20 tys. Podmiotów, podano także w OSR.
Według danych GIOŚ w 2023 r. wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska przeprowadzili kontrole 194 sprzedawców żywności oraz 24 organizacji pozarządowych. Naruszenia wykazano podczas 79 przeprowadzonych kontroli (71 kontroli sprzedawców żywności i 8 kontroli organizacji pozarządowych), co stanowi 36% wszystkich kontroli, podano w uzasadnieniu do projektu.
Ze sprawozdań otrzymanych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (GIOŚ) wynika, że w latach 2020-2022 całkowita masa marnowanej żywności przez sprzedawców żywności:
* w 2020 r. – ok. 50 963 ton;
* w 2021 r. – ok. 54 225 ton;
* w 2022 r. – ok. 64 107 ton.
Natomiast ilość żywności otrzymanej przez organizacje pozarządowe (opp) od sprzedawców żywności przedstawia się następująco:
* w 2020 r. – 115 opp otrzymało 19 089 ton żywności;
* w 2021 r. – 137 opp otrzymało 31 759 ton żywności;
* w 2022 r. – 150 opp otrzymało ponad 53 734 ton żywności;
* w 2023 r. – 152 opp otrzymało ponad 25 309 ton żywności.
„Na podstawie powyższych danych wysuwa się wniosek o konieczności wprowadzania zmian do obowiązujących przepisów ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności” – czytamy w uzasadnieniu.
Wysokość należnej opłaty za marnowanie żywności w poszczególnych latach:
* 2020 r. – około 3 026 mln zł;
* 2021 r. – około 8 767 mln zł;
* 2022 r. – około 3 840 mln zł.
Wysokość opłaty wpłaconej do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW):
* 2020 r. – około 82 tyś zł;
* 2021 r. – około 111 tyś zł;
* 2022 r. – około 17 tyś zł, podano także w OSR.
Źródło: ISBnews
